Institution Building Chapter 8: Preservation
Het conserveren van kunstvoorwerpen is een van de belangrijkste taken van musea. Deze praktijk vertrekt vanuit de toestand vandaag, maar bepaalt in wezen wat de moeite waard is om voor de toekomst te bewaren. De ideeën rond conservatie zijn sterk veranderd sinds de invulling die de UNESCO oorspronkelijk aan de term ‘werelderfgoed’ heeft gegeven, waardoor lokale en immateriële vormen van historisch belang beter naar waarde worden geschat. Gebouwen en andere voorwerpen die interessant zijn om te conserveren worden doorgaans niet zo geconcipieerd, maar kunnen mettertijd een groter belang krijgen. Om geschiedenis te schrijven kunnen erkenning en reïficatie tegenwoordig volstaan, ten goede of ten slechte.
Wat is gebouwd erfgoed? Hoe kunnen we nieuwe, toekomstgerichte rollen voor gebouwd erfgoed bedenken die inclusieve en veerkrachtige gemeenschappen stimuleren? Hoe ontwikkelen we een conserveringspraktijk waarin we gebouwen opnieuw gebruiken, en sociaal en historisch onderzoek, materiaalkennis, documentatie, reflectie en de controle op de impact op het milieu allemaal een plaats geven?
Een deel van de traditionele functie van monumenten is weerstand bieden tegen het verstrijken van de tijd en de daaruitvolgende veranderde betekenis die eigen is aan elke vorm. Maar de sociale verhoudingen kunnen zo sterk veranderen dat er pogingen worden ondernomen om hun gereïficeerde vormen te slopen. De recente weerstand tegen monumenten die onder vuur liggen, van standbeelden in de openbare ruimte tot gebouwen en straatnamen, toont dat ze in essentie democratisch van aard zijn. Monumenten vertegenwoordigen mensen, het is de bedoeling dat je je ermee identificeert. Toch vertegenwoordigen niet alle monumenten iedereen, en doordat ze mensen potentieel uitsluiten, leiden ze tot politiek geweld.
Wanneer monumenten hun ideologische functie verliezen, worden de vormelijke kenmerken van de gereïficeerde structuren blootgelegd. Op zulke momenten wordt er vaak opgeroepen om de monumenten te verwijderen en te vernietigen. Maar andere acties komen ook vaak voor, zoals ontwijding – een teruggave aan het volk – en het toekennen van een nieuwe betekenis door het ontwikkelen van nieuwe rituelen en acties om het monument een nieuwe invulling te geven. Zulke strategieën vallen binnen de uitgebreide, experimentele benadering van de conserveringspraktijk.
Bijdragen door AgwA, Bovenbouw Architectuur & DDS+ / Caruso St John Architects / MA2, Metzger et Associés Architecture / René Stapels, b+ (Arno Brandlhuber, Olaf Grawert, Angelika Hinterbrandner, Roberta Jurčić and Gregor Zorzi), Pieterjan Ginckels + STUDIO SNOWFLAKE (Eva Demulder, Sarah Tilley, Ferre Vander Elst), Sandi Hilal / Alessandro Petti, Victor Horta, Stanislas Jasinski, Clara Leverd / Véronique Patteeuw / Madelon Vriesendorp, Charlotte Malterre-Barthes, Jorge Otero-Pailos, PEAKS (Charles Aubertin, Camille Dupont, Samuel Jaubert de Beaujeu, Éva Maloisel), Permanent Brussels (WIP), Marie-Françoise Plissart, Sumayya Vally, XDGA I Xaveer De Geyter Architects / Barbara Van der Wee.
