Een tentoonstelling in het hart van de tuin vertelt de rijke en bewogen geschiedenis van de Massarttuin. De buitengewone plantentuin werd in 1922 ontworpen door botanicus Jean Massart en landschapsarchitect Jules Buyssens.
De Massarttuin ligt aan de rand van het Zoniënwoud en weerspiegelt niet enkel de evolutie binnen de plantwetenschappen maar toont ook hoe de esthetiek van tuinen danig veranderde, met vormelijk erg contrasterende fases. Vandaag is de tuin in al zijn glorie hersteld na een ambitieus restauratieproject en kan het publiek zijn rijke verleden opnieuw ten volle in zich opnemen.
gratis toegang
Het honderdjarig bestaan van de botanische tuin Jean Massart is de gelegenheid om op zoek te gaan naar een bijzonder rijke geschiedenis die in onze herinnering wat is weggedeemsterd.
Jean Massart (1865-1925), hoogleraar botanica aan de Université libre de Bruxelles, begon in 1922 met de aanleg van een kleine experimentele botanische tuin in Oudergem. De gekozen locatie was bij de Brusselaars aan het begin van de 20ste eeuw welbekend: aan de rand van het Zoniënwoud, beroemd om zijn ontwerp als ‘beukenkathedraal’, naast de voormalige priorij van het Rood Klooster, waarvan de stichting teruggaat tot de middeleeuwen.
Massart koos voor het originele concept van een ethologische tuin die als een soort miniatuur-België de belangrijkste natuurlijke milieus van het land reconstrueert. Om zijn tuin een aantrekkelijke vorm te geven die een breed publiek zou kunnen bekoren, werkte hij samen met de landschapsarchitect Jules Buyssens (1872-1958).
Toen Massart in 1925 overleed, groepeerden zijn vrienden zich in de vzw Jardin expérimental Jean Massart om zijn werk verder te zetten. Uit geldgebrek werd de vereniging in 1939 ontbonden en nam de ULB het beheer van de tuin over. Intussen was de site uitgebreid met een nieuwe wetenschappelijke proeftuin, een tuinbouwkundige proeftuin en een rozentuin bij de ingang van de Waversesteenweg. Er werden ook gebouwen voorzien voor wetenschappelijke en educatieve activiteiten, eerst door de verbouwing en uitbreiding van bestaande gebouwen (een aantal arbeidershuizen en een villa), en vervolgens, na de Tweede Wereldoorlog, door de bouw van nieuwe functionele gebouwen.
In het begin van de jaren 1960 heeft Paul Duvigneaud, een pionier op het gebied van de ecologie, de prioriteiten gedeeltelijk bijgesteld. Hij stopte met het onderhoud van de ethologische tuin die men vrij liet groeien en creëerde een evolutietuin die regelmatig werd aangepast aan de wetenschappelijke ontdekkingen.
De aanleg van de autosnelweg tussen Brussel en Namen (1971) verminkte de tuin, die een uitgestrekte zone langs de Waversesteenweg verloor. De rozentuin, de tuinbouwkundige proeftuin en de villa verdwenen.
Sedert 2009 wordt de tuin beheerd door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (Leefmilieu Brussel), terwijl de ULB er haar universitaire activiteiten verderzet en de wetenschappelijke verantwoordelijkheid draagt.
