Belgian Follies — bezoek met Michel Mathy

Na de tentoonstelling Miscellaneous Follies in de lente van 2019 in Kanal – Centre Pompidou, besloot CIVA om de reflectie over de geschiedenis van parken met follies en de bouw van paviljoenen, kiosken en priëlen in de loop van de eeuwen, verder te zetten. De tentoonstelling belichtte de oorsprong van deze fantasierijke bouwwerken met reflectieve en kritische bedoelingen, om vervolgens meer recente interpretaties ervan te belichten. Belgian Follies neemt ons mee naar de bronnen van dit romantische universum. Het mystieke aura dat deze frivole bouwsels omhult, blijkt vreemd genoeg een diepere indruk te maken op de literaire wereld of die van de film dan op het beleid van de ruimtelijke ordening.

Gedrochten, ruïnes, tempels, belvedères, piramides, obelisken, grotten, het zijn allemaal stijlfiguren die de architectuur inspireren in het langetermijnperspectief van het menselijke avontuur. Een avontuur waarin iedere mens probeert een eigen plekje op aarde te vinden, om even aan de wereld te ontsnappen. Follies zijn constructies die vragen oproepen over hun omgeving en over de architecturale discipline: vragen over hun bestaan, hun nauwe relatie met het landschap, hun potentiële fantasiewerelden of hun eigen opzet. Het zijn bespiegelende maaksels vol herinneringen die van generatie op generatie worden doorgegeven. Follieskunnen uiterst gesofisticeerd zijn of buitensporig summier, ze zijn volkomen nutteloos maar tegelijk zo onmisbaar. Ze brengen mensen bij elkaar. Ze intensifiëren.

Follies zijn georganiseerd in systemen en duiken gewoon op in het landschap, ze ontglippen aan globale planning. Elke folly eist zijn bestaansrecht op en herroept de stijl van zijn voorganger. Meer dan van overblijfselen getuigen follies van fundamenten. In de 18de eeuw tooiden ze de parken van aristocraten, maar sedertdien duiken ze op in het grootstedelijke landschap. Als antwoord op de broze ecologie van onze wereld die een nieuw evenwicht probeert te vinden voor zijn energiebronnen en zijn leefmilieu, formuleert de folly architectuur en landschap als een onlosmakelijk met elkaar verbonden cultuur. Deze tentoonstelling wil het toekomstgerichte enthousiasme van follies verder ontwikkelen, om even te ontsnappen aan de ellende van deze wereld en nieuwe manieren te bedenken om er te wonen. 

In de tentoonstelling zie je documenten (gravures, maquettes, boeken) uit privé- en publieke collecties, waarvan sommige nooit eerder zijn getoond. De parken van Enghien, Schoonenberg, Attre en Wespelaar worden er extra uitgelicht. Een fotoreeks geeft een overzicht van de vele follies die je in België kan ontdekken, soms toegankelijk voor het publiek, dan weer gevestigd op privédomein.